ایران تئاتر با نگاهی به ادوار مختلف جشنواره تئاتر فجر بررسی می‌کند
Print Friendly, PDF & Email

به گزارش پایگاه خبری یزدباما به نقل از سایت ایران تئاتر: جشنواره تئاتر فجر در حال برگزاری سی‌وهشتمین دوره است. این جشنواره حوادث و برنامه‌های مختلفی را در سی‌وهفت دوره گذشته تجربه کرده است. در متن پیش رو دانستنی های جالب‌توجه و تازه ای از ۳۷ دوره این جشنواره را مرور می کنیم.

جشنواره تئاتر بین‌المللی فجر  بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و از سال ۶۱ راه‌اندازی شد تا با برگزاری هرسال خود نقش مهم‌ترین رویداد فرهنگی تئاتر ایران را بر عهده داشته باشد و نمایه ای باشد از آنچه در طول یک سال در تئاتر گذشته است. اهمیت این جشنواره به خاطر انعکاس آیینه وار تئاتر ایران است که خودبه‌خود می‌تواند آن را مهم‌ترین گردهمایی تئاتری در طی سال دانست. جشنواره فجر در تمام این سال ها در پی اصلاح ساختار خود بوده است تا بتواند به فرمی ایده آل دست پیدا کند؛ از برگزاری های محدود تا حضور کارگردان ها و گروه های شناخته شده تئاتر جهان  و …مسیر پرپیچ و خمی را برای جشنواره بین المللی تئاتر فجر رقم زده است. این جشنواره روند و برنامه‌های مختلفی را در سی‌وهفت دوره گذشته تجربه کرده است. ایران تئاتر طی سال های اخیر و هرساله نکات قابل توجه ادوار پیشین جشنواره را مرور کرده است اما امسال و در این گزارش ۳۷ نکته تازه از ۳۷ دوره را مرور کرده ایم.

 

۱٫ اولین دوره جشنواره تئاتر فجر ۱۲ تا ۲۲ بهمن در سال ۶۱ برگزار شد، در این دوره مکان‌ها متعددی میزبان جشنواره بودند که ازجمله آن می‌توان به موزه هنرهای معاصر اشاره کرد. این دوره از جشنواره در میان جوایزی خود برگزیده بازیگری کودک هم داشته است.

۲٫ در دوره دوم ۶ نشست تخصصی برای اولین بار برگزار شده است.

۳٫ در دوره سوم ۴ جلسه نقد و بررسی برگزار شده است.

۴٫ خسرو شکیبایی در دور چهارم جشنواره فجر برای کارگردانی نمایش «بی‌قانون» جایزه بهترین کارگردانی را دریافت کرد.

۵٫ در دوره پنجم بخش نمایش‌های جنگ به جشنواره اضافه شده بود.

۶٫ بخش کودک جشنواره فجر در دوره ششم اضافه می‌شود و می‌توان آن را اولین بخش مستقل فجر دانست که برای آن مسابقه‌ای جداگانه‌ای  با نگاه تخصصی برگزار شد.

۷٫ بخش آیینی سنتی و بخش عروسکی در دوره هفتم جشنواره (سال ۶۷) به این رویداد اضافه می‌شود. در این دوره بخشی تحت عنوان پرده‌خوانی نیز برگزار می‌شود که در طی ده روز ده پرده‌خوانی جدا با موضوعات مختلف از قبیل انقلاب، جنگ، فلسطین و … در آن اجرا می‌شوند.

۸٫ در دوره هشتم سمینار بررسی تئاتر ایران و جهان برگزار شد.

۹٫ در دوره نهم جشنواره فجر بنا بر اعلام دبیرخانه این رویداد، بخش مسابقه برگزار نشد و فقط ۸ گروه برگزیده اعلام شدند.

۱۰٫ در دوره دهم مسابقه بزرگ نمایشنامه‌نویسی فجر برگزار شده است.

۱۱٫ دوره یازدهم میزبان سمینار تعزیه بوده است.

۱۲٫ ۳ نمایشگاه در دوره دوازدهم برگزار شده است.

۱۳٫ اصغر فرهادی کارگردان نام‌آشنای این روزهای سینمای ایران در دوره سیزدهم جشنواره با نمایش «ماشین نشین ها» در جشنواره فجر حضور داشت.

۱۴٫ بخش خیابانی از دوره چهاردهم جشنواره اضافه می‌شود و برای آن هیئت‌داوران جداگانه‌ای نیز انتخاب می‌شود.

۱۵٫ دوره پانزدهم میزبان دومین گردهمایی بررسی نمایش در ایران بوده است.

۱۶٫ بهرام بیضایی در جشنواره شانزدهم که در سال ۷۶ برگزار شد حضوری پررنگ داشت. او در این دوره دو اثر خود یعنی «کارنامه بندار بیدخش» و «بانو آئویی» را به جشنواره آورد و دو نمایشنامه دیگرش یعنی «سلطان مار» و «در حضور باد» توسط گروه‌های دیگری در جشنواره اجرا شد.

۱۷٫ دوره هفدهم جشنواره فجرگامی جدی به‌سوی بین‌المللی شدن برمی دارد؛ در این دوره بخش خارجی به آن اضافه می‌شود که ۹ اثر از کشورهای آلمان، ایتالیا، ارمنستان، تاجیکستان و ترکمنستان در آن به روی صحنه می‌روند.

۱۸٫ جشنواره تئاتر فجر در دوره هجدهم برای اولین بار عنوان بین‌المللی را به نام خود اضافه می‌کند. در این دوره ۱۰ اثر از کشورهای سوئد، نروژ، آلمان، ایتالیا، ارمنستان و فلسطین در جشنواره شرکت می‌کنند.

۱۹٫ در دوره نوزدهم جشنواره فجر بخشی ویژه با نام انتفاضه برگزار شد که در آن دو نمایش از ایران و یک اثر از فلسطین اجرا شد.

۲۰٫ در دوره بیستم جشنواره انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر برای اولین بار جلسات نقد و بررسی نمایش‌ها را به‌طور گسترده برای بیش از ۴۰ نمایش حاضر در جشنواره فجر برگزار کرد. این جلسات در دوره‌های بعد هم کمابیش انجام شد اما تاکنون در هیچ دوره‌ای به گستردگی آن دوره  برگزار نشده است.

۲۱٫ در دوره بیست‌ویکم ۸ اثر از تهران در بخش نمایشنامه‌خوانی جشنواره شرکت کرده‌اند.

۲۲٫ در دوره بیست‌ودوم کارگاه بازیگری با حضور پیتر فابریج با همکاری بخش فرهنگی سفارت کانادا در خانه هنرمندان برگزار شده است.

۲۳٫ در دوره بیست و سوم بخشی تحت عنوان «ویدئو آرت» به جشنواره اضافه شد که در این بخش ۸ اثر بر اساس ۸ نمایشنامه معروف تاریخ تئاتر تولید شد.

۲۴٫ در دوره بیست چهارم جشنواره ، افتتاحیه به‌صورت کاروانی و در فضای باز برگزار شد. کارناوالی که از میدان انقلاب به سمت تئاتر شهر راه افتاد آغازگر این رویداد تئاتری بود.

۲۵٫ در دوره بیست و پنجم جشنواره فجر، مراسم بزرگداشت به شکل وسیع و با دعوت از پیشکسوتان سراسر ایران انجام شد. در این دوره از سی تن از بزرگان عرصه تئاتر تقدیر شد.

۲۶٫ از اتفاقات دوره ۲۶ می‌توان به حضور کمپانی مشهور برلین آنسامبل اشاره کرد. کلاس پیمن کارگردان صاحب‌نام این کمپانی با نمایش ننه دلاور در بخش بین‌المللی فجر ۲۶ حضور داشت.

۲۷٫ مائتی ویسنی یک، نویسنده نام‌آشنای رومانیایی که برای مخاطبان ایرانی شناخته‌شده است؛ در دوره بیست و هفتم به تهران آمد و کارگاهی آموزشی در مورد نویسندگی برگزار کرد.

۲۸٫ در دوره بیست و هشتم(۱۳۸۸) بیش از ۱۳ عنوان کتاب به مناسبت برگزاری جشنواره توسط انتشارات نمایش چاپ شد و در قالب این جشنواره از آنان رونمایی شد.

۲۹٫ جشنواره فجر در دوره ۲۹ میزبان دو کارگردان صاحب‌نام بین‌المللی است؛ رومئو کاستلوچی و پیتر اشتاین با دو اجرا به تهران آمدند.

۳۰٫ در دوره سی‌ام بیش از چهل گروه نمایشی ایرانی از سراسر ایران، آثار خود را برای ۳۰ دبیر فستیوال و بازاریاب بین‌المللی تئاتر ارائه کرده‌اند.

۳۱٫ در دوره سی‌ویکم علی نصیریان با نمایش «هفت شب با میهمان ناخوانده در نیویورک» به نویسندگی و کارگردانی فرهاد آئیش در جشنواره حضور داشت.

۳۲٫ در دوره سی‌ودوم کتاب «طراحی برای تئاتر» نوشته بابک ابراهیمیان که درباره پشت صحنه تئاتر همراه با برجسته‌ترین طراحان نور، صحنه و لباس بود؛ توسط انتشارات نمایش منتشر شد.

۳۳٫ ۴ یادبود برای شهدای هنرمند در دوره سی‌وسوم برگزار شده است.

۳۴٫ در دوره سی‌وچهارم هفته تئاتر لهستان در ۸ مکان شهر تهران برگزار شده است.

۳۵٫ نمایش در اعماق اثر ماکسیم گورکی نویسنده شهیر روس در دوره سی‌وپنجم جشنواره تئاتر فجر حضور داشت که بعد از اثر ماندگار مهین اسکویی در قبل از انقلاب و کارگردانی زنده‌یاد مصطفی عبداللهی این برای سومین بار بود که نمایشنامه گورکی در ایران اجرا می‌شد اما این بار توسط گروهی گرجستانی.

۳۶٫ بخش تمرین اجرا در سی‌وششمین دوره برای دومین بار در تمام ادوار جشنواره تئاتر فجر میزبان ۱۰ اثر بوده است.

۳۷٫ در دوره سی‌وهفتم بخش چهل سالگی انقلاب اسلامی برگزار شد، که در آن ۱۳ نمایش صحنه ای، ۶ اثر خیابانی و دیگر گونه های اجرایی، ۱۰ اثر رادیویی، یک سمینار و دو نمایشگاه برگزار شد.