کتاب وسیله ای است که دانش بشری توسط آن از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود و محصول تجربه های متفاوت ،خلاقیت های ذهنی و آموخته های انسان در دوره های مختلف است و تاریخ هیچ تمدنی خالی از کتاب و کتابخوانی نبوده زیرا رشد و پایداری جوامع به این عنصر خاص وابستگی دارد.
دنیای امروز با فضای گسترده اطلاعاتی و ارتباطی روبه رو است و برای انسان این زمانه به ویژه کودکان و نوجوانان دوستی با کتاب از اهمیت بالایی برخوردار است و آن هایی که به وضعیت زندگی و نیازهای کودک و نوجوان امروزی آگاهی دارند می دانند که کتاب امن ترین پناه گاه تربیتی و شکل دهی به اوقات فراغت محسوب می شود.
عصر حاضر دانش بنیان نام دارد و هر فردی که قدرت علمی بیشتری داشته باشد بهتر می تواند از عهده کارهای خود برآید و برای محیط پیرامون نیز به عنوان عنصری اثرگذار ایفای نقش کند که این امر میسر نمی شود مگر اینکه پایه دوستی با کتاب؛علم و دانش از زمان کودکی و در کودکستان ها و مهد کودک های ما شکل گرفته و تقویت شود.
حال که نشان شهر یزد پایتخت کتاب ایران برای سال ۹۸ در قاب شهر میراث جهانی می درخشد همه باید برای بهره گیری از فرصت به دست آمده در راستای ترویج و توسعه کتاب و کتابخوانی در بین مردم به ویژه نسل جدید تلاش کنیم و با ترغیب و تشویق گروه های مختلف کتاب را به سرآمد سبد خانوار و ستون جهت دهی اوقات فراغت تبدیل نماییم.
فضای مجازی و بسترهای ارتباطی نوین دیگری وجود دارند که یزد به عنوان پایتخت کتاب ایران برای توسعه کتاب خوانی مجازی در کشور می تواند بر اساس این قابلیت ها پیشگام شود و ظرفیت های تخصصی و شاخص فناوری اطلاعات در استان را برای تحقق این امر به کار گرفته و فعال سازد.
تولید محتوای معرف و ارائه کتاب در فرمت های مختلف دو بعد مهم فرهنگ سازی کتابخوانی به ویژه در فضای مجازی هستند و می توان با بهره گیری از ظرفیت تصویر،ویدئو،صوت و سایر قابلیت های ارتباطی کتاب های خوب و پر مخاطب را به جامعه معرفی کرد تا علاوه بر جریان یابی این فرهنگ مخاطبان بتوانند به انتخاب های بهتری دست بزنند.
به راستی چرا امروز از کتاب و کتابخوانی فاصله گرفته ایم؟
نظام آموزشی در گسترش و نهادینه سازی فرهنگ مطالعه و کتابخوانی نقش کلیدی و سرنوشت سازی به عهده دارد که متاسفانه برای ایجاد شوق و رغبت نسبت به کتاب و مطالعه در مدارس به خوبی عمل نشده است و تنها مطالعه تک بعدی کتاب های درسی و رقابت کمی در کنکور به ملکه ذهن دانش آموزان از همان مراحل اولیه تحصیل تبدیل می شود.
بر این مبنا و در شرایط حاضر که یزد به عنوان پایتخت کتاب ایران انتخاب شده است در استانی که افتخار بیست و پنج سال سرآمدی در کنکور سراسری را به همراه دارد ضروریست مدارس نیز به عنوان پایه گذاران فرهنگ کتابخوانی به پایتخت دوستی با کتاب تبدیل شوند و شهر دانایی در مهد علم و دانش اجتماعی معنای دیگری یابد.
کتابداران مدارس یکی از موثرترین افراد در رسیدن به چنین هدفی هستند و می توانند با کتاب و شیوه های مختلف کتابخوانی کتابخانه را از یک محیط سرد و متروک به فضایی زنده و روح بخش مبدل سازند و امروز برای فاصله گرفتن دانش آموزان از مدل های تک بعدی و تقویت ابعاد اجتماعی شخصیت، تشویق به کتابخوانی و مطالعه کتب غیر درسی نیز در مدرسه اتفاق افتد و این موضوع در حالی است که بیش از ۵۰ درصد از مدارس کشور کتابخانه ای مناسب در اختیار ندارند.
تغییر جهت در این زمینه و تبدیل کتابخانه به قلب مدرسه بر همگان روشن است زیرا خواندن از کودکی شکل می گیرد و بعد از خانواده مدرسه دومین محیطی است که باید مقدمات ایجاد این عادت را در کودک فراهم آورد و همه فعالیت های جاری،ساری و آتی یک مدرسه با در نظر گرفتن نقش کتابخانه سازماندهی شوند.
امروزه کتابخانه دیگر نه به عنوان یکی از مزایای مدارس با کیفیت، بلکه برای تمام مدارس ضرورت به شمار میرود. غفلت از آن به مثابۀ خالی کردن جا برای ابزار تبلیغاتی و نا مناسب دنیای مجازی است که این بار بعد دیگری از شخصیت نسل آیندۀ ما را نشانه می گیرد.
امید است در یزد شهر پایتخت کتاب ایران برنامه ریزی ها به سمتی حرکت کند که کتاب و کتابخوانی،کتابخانه گردی و هدیه دادن کتاب ،قصه گویی و طراحی بازی های متنوع مبتنی بر کتاب به عنوان اصلی فراگیر در کنار نظام آموزشی ایفای نقش کند و معلمان و کتابداران به صورت اشتراکی برنامه های آموزشی را طراحی و در قالب های اجتماع محور به دانش آموزان ارائه کنند.